تأثیر ردیف کاشت، فاصله بوته و وزن مینی تیوبر بر عملکرد سیب‏ زمینی

سابقه و هدف: سیب زمینی (solanum tuberosum l.) یکی از مهمترین محصولات زراعی دنیا به شمار می رود که از نظر اهمیت غذایی مقام چهارم را بعد از گندم، برنج و ذرت دارد. تراکم کشت و وزن مینی تیوبر از عوامل مؤثر بر عملکرد و اجزاء عملکرد در تولید غده بذری سیب زمینی می باشند. تراکم کشت به شدت عملکرد غده (تعداد و وزن غده) را تحت تأثیر قرار می دهد و در تراکم های بالاتر، غده بیشتری تولید شده و عملکرد در واحد سطح افزایش می یابد. گیاهان حاصل از کشت غده های سبک تر زمان بیشتری را برای جوانه زنی صرف کرده و جوانه های آنها تولید ساقه های ضعیف تر، ریشه های کوچکتر و نسبت ساقه به ریشه بالاتر می کنند. در نتیجه تعداد و وزن غده های تولیدی در هر گیاه کاهش می یابد. هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر ردیف کاشت، فاصله بوته و وزن مینی تیوبر بر عملکرد غده سیب زمینی رقم سانته در شرایط مزرعه بود. مواد و روش ها: این آزمایش در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی (طرق) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل فواصل ردیف کاشت (5/37 و 75 سانتی متر)، فاصله بوته (15 و 20 سانتی متر) و وزن مینی تیوبر (کمتر از 5، 10-5 و بیشتر از 10 گرم) بودند. در این تحقیق صفاتی از قبیل تعداد و وزن غده در واحد سطح و همچنین میانگین قطر و وزن آنها، درصد غده‏های کوچکتر از 35، 55-35 و بزرگتر از 55 میلی متر، درصد ماده خشک و عملکرد کل اندازه گیری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری sas 9.1 انجام شد. مقایسه میانگین ها نیز با استفاده از آزمون lsd در سطح احتمال پنج درصد صورت گرفت.یافته ها: نتایج تجزیه واریانس تغییرات معنی داری را بین فواصل مختلف کشت و وزن مینی تیوبر‏ها برای کلیه صفات مورد مطالعه نشان داد. در این آزمایش در فواصل کشت کمتر (15 سانتی متر روی ردیف) عملکرد کل بیشتری حاصل شد. نتایج حاکی از برتری وزن مینی تیوبر های بیشتر از 10 گرم از نظر اکثر صفات شاخص عملکرد می‏باشد. در این مطالعه، عملکرد کل با کاهش فاصله ردیف به طور معنی داری افزایش یافت. محاسبه ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که بین تعداد غده در متر مربع با عملکرد کل همبستگی مثبت و معنی دار وجود داشت. در حالیکه بین درصد ماده خشک با عملکرد کل همبستگی منفی و معنی داری مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله، بیشترین تعداد غده در متر مربع و عملکرد کل از کشت درشت ترین مینی تیوبرها (بزرگتراز 10 گرم) با فاصله بوته 15 سانتی متر روی ردیف بدست آمد. در حالیکه بالاترین تعداد غده در هر بوته از کشت مینی تیوبرهای با وزن متوسط (10-5 گرم) در پایین ترین تراکم (20× 75 سانتی متر) حاصل شد.